မိ႐ိုးဖလာဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား သို႔မဟုတ္ အေျခခံဗုဒၶဘာသာ၀င္္တဦးသည္...ေန႔စဥ္နွင့္ အမွ် ဆြမ္းေတာ္တင္
လွဴဒါန္းျခင္း၊ ေသာက္ေတာ္ေရ၊ ဆီမီး၊ ပန္းလွဴဒါန္းျခင္း၊ ဘုရားရွိခိုးသီလခံယူ စေသာကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္ၾကရ၏ - ယင္းသို႔ျပဳလုပ္ရျခင္း၏
အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို သိထားသင့္၏၊ သိထားပါမွ မိမိ၏ ကုသိုလ္ေကာင္းမွႈတို႔ကို ပိုမုိအားတက္
ၾကည္ညိဳနိုင္မည္ျဖစ္သည္၊ သို႔ျဖစ္၍ ဤသို႔ သိမွတ္လြယ္ေအာင္ အက်ဥ္းမွ် ေရးသားေဖာ္ျပပါမည္ ။
ငါးပါးသီလခံယူေဆာက္တည္ျခင္းအစီအစဥ္
ရတနာ သံုးပါး ရွိခိုးကန္ေတာ့ရန္
၁။ ဗုဒၶံ = ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပူေဇမိ= ပူေဇာ္ပါ၏ဘုရား ။
၂။ ဓမၶံ = တရားေတာ္ျမတ္ကို၊ ပူေဇမိ= ပူေဇာ္ပါ၏ဘုရား ။
၃။ သံဃံ = သံဃာေတာ္ျမတ္ကို၊ ပူေဇမိ= ပူေဇာ္ပါ၏ဘုရား ။
ကန္ေတာ့ရန္
ၾသကာသ၊ ၾသကာသ၊ ၾသကာသ၊ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ၊ သဗၺေဒါသ ခပ္သိမ္းေသာ
အျပစ္တို႔ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွါ၊ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ၊
တစ္ၾကိမ္၊ နွစ္ၾကိမ္၊ သံုးၾကိမ္ေျမာက္ေအာင္ ၊ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာ၊
ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ကို၊ အရိုအေသ၊ အေလးအျမတ္၊ လက္အုပ္မိုး၍ ၊
ရွိခိုးပူေဇာ္၊ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့ ၊ ကန္ေတာ့ပါ၏ ၊ အရွင္ဘုရား ။
ဆုေတာင္းရန္
ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးအားေၾကာင့္၊ အပါယ္ေလးပါး၊ ကပ္သံုးပါး၊ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး၊ ၀ိပတၱိတရားေလးပါး၊
ဗ်ႆနတရားငါးပါးတို႔မွ၊
အခါခပ္သိမ္း၊ ကင္းလြတ္ျငိမ္းသည္ျဖစ္၍ ၊ မဂ္တရား၊ ဖိုလ္တရား၊ နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကို ၊ ရပါလို၏ ၊ အရွင္ဘုရား ။
(မွတ္ခ်က္) ၾသကာသဆိုရိုးမွာ ( ေနာ္ေ၀ ) ေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အားလံုး တသံတည္း ျဖစ္ေစရန္ႏွင့္ ဆုေပးသည့္ရဟန္း
(သို႔မဟုတ္) မိဘ၊ ဆရာရွိလွ်င္
ဆုေတာင္းရန္အပိုဒ္ကို ဆိုစရာမလိုပါ။ အဟံဘေႏ ၱ၊တိသရေဏနသဟ၊ ပဥၥသီလံ၊ ဓမၼံယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ၊
သီလံေဒထ၊ ေမဘေႏ ၱ။
ဒုတိယမၸိ၊ အဟံ ဘေႏ ၱ၊ တိသရေဏန သဟ၊ ပဥၥသီလံ၊ ဓမၼံယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံကတြာ၊ သီလံေဒထ၊
ေမဘေႏ ၱ။ တတိယမၸိ၊ အဟံဘေႏ ၱ၊
တိသရေဏနသဟ၊ပဥၥသီလံ၊ ဓမၼံယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံကတြာ၊ သီလံေဒထ၊ ေမဘေႏ ၱ။
ျမန္မာျပန္
အရွင္ဘုရား၊ သရဏဂံု သံုးပါးနွင့္တကြ ငါးပါးသီလ သိကၡာပုဒ္တရားကို တပည့္ေတာ္က ေတာင္းပါ၏ အရွင္ဘုရား ၊
တပည့္ေတာ္ကို ငဲ့ညွာေထာက္ထား ခ်ီးေျမွာက္ေသာအားျဖင့္ (၅) ပါးသီလ ေပးသနားေတာ္မူပါဘုရား ။
ဘုရားရွိခိုး
နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ၊ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ ( ၃ေခါက္ဆိုပါ )ျမန္မာျပန္
ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတာ္မူေသာ ပူေဇာ္အထူးကိုခံယူေတာ္မူထိုက္ေသာ ဆရာမရွိ မိမိအလိုလို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ သစၥာေလးပါး၊
သိျမင္ေတာ္မူေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား ရွိခိုးကန္ေတာ့ပါ၏ ။
သရဏဂုံေဆာက္တည္ရန္
ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစာၦမိ၊ (ဘုရားကိုကိုးကြယ္ပါ၏) ဓမၼံသရဏံဂစာၦမိ၊ (တရားကိုကိုးကြယ္ပါ၏) သံဃံ သရဏံ ဂစာၦမိ၊ (သံဃာကို ကိုးကြယ္ပါ၏) ဒုတိယမၸိ ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစာၦမိ၊ ဒုတိယမၸိ ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၦမိ ၊ ဒုတိယမၸိ သံဃံ သရဏံ ဂစာၦမိ ။
တတိယမၸိ ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစာၦမိ၊ တတိယမၸိ ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၦမိ၊ တတိယမၸိ သံဃံ သရဏံ ဂစာၦမိ ။
“ ငါးပါးသီလေဆာက္တည္ရန္ ”
၁။ ပါဏာတိပါတာေ၀ရမဏိသိကၡာပဒံသမာဒိယာမိ ။ (သူတပါးအသက္ကို္မသတ္ပါဘုရား)၂။ အဒိႏၷာဒါနာေ၀ရမဏိသိကၡာပဒံသမာဒိယာမိ ။ ( သူတပါးဥစၥာကိုမခိုးပါဘုရား ) ၃။ကာေမသုမိစာၦစာရာေ၀ရမဏိသိကၡာပဒံသမာဒိယာမိ။(သူတစ္ပါးသားမယားတို႔၌ေဖာက္ျပားျခင္းမက်င့္ပါဘုရား)၄။မုသာ၀ါဒါေ၀ရမဏိသိကၡာပဒံသမာဒိယာမိ။ (လိမ္ညာ၍မဟုတ္မမွန္မေျပာပါဘုရား)၅။ သုရာေမရယမဇၨပမာဒ႒ာနာေ၀ရမဏိသိကၡာပဒံသမာဒိယာမိ။ (မူးယစ္ေသစာမေသာက္စားပါဘုရား )
“ ငါးပါးသီလခံယူေဆာက္တည္ျခင္းအစီအစဥ္ျပီး၏ ”
“ ဆြမ္းေတာ္ကပ္လွဴရန္ ”
အရဟတာဒိ န၀ဂုေဏဟိ = အရဟံ အစရွိေသာ ကိုးပါးေသာဂုဏ္ေတာ္တို႔နွင့္၊
သံမႏၷာဂတံ = ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ၊
နာထံ = လူ နတ္ တို႔၏ ၊ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ၊
ဗုဒၶံ = သက္ေတာ္ထင္ရွား ၊ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရားကို၊
ဥဒၵိႆ = ရည္မွတ္္၍၊
ေစတိယႆ = ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ဥဒၵိႆေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ျမတ္အား၊
၀ဏၰ ဂႏၶ ရသ သမၸႏံၷ = အဆင္း အနံ႔ အရသာနွင္ ့ ၊ ျပည္႔စုံေသာ၊
ဣမံ ပိ႑ပါတ ခါဒနီယ ေဘာဇနီယံ = ဤဆြမ္းခဲဘြယ္ ေဘာဇဥ္ ခ်ိဳခ်ဥ္ အရသာကို၊
သကၠစၥံ = ရိုရိုေသေသ၊
ေဒမိ = နိဗၺာန္ရည္မွန္း လွဴဒါန္းပါ၏ အရွင္ဘုရား၊
ပူေဇမိ = နိဗၺာန္ကိုေမွ်ာ္၊ ပူေဇာ္ပါ၏ အရွင္ဘုရား ။
“ ပန္းကပ္လွဴရန္ ”
အရဟတာဒိ န၀ဂုေဏဟိ = အရဟံ အစရွိေသာ ၊ ကိုးပါးေသာဂုဏ္ေတာ္တို႔နွင့္၊
သံမႏၷာဂတံ = ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ၊
နာထံ = လူ နတ္ တို႔၏ ၊ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ၊
ဗုဒၶံ = သက္ေတာ္ထင္ရွား ၊ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရားကို၊
ဥဒၵိႆ = ရည္မွတ္္၍၊
ေစတိယႆ = ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ဥဒၵိႆေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ျမတ္အား၊
၀ဏၰ ဂႏၶ သမၸႏံၷ = အဆင္း အနံ႔နွင့္ျပည့္စံုေသာ၊
ဣမံပုပံၹ = ဤပန္းကို၊
သကၠစၥံ = ရိုရိုေသေသ၊
ေဒမိ = နိဗၺာန္ရည္မွန္း လွဴဒါန္းပါ၏ အရွင္ဘုရား၊
ပူေဇမိ = နိဗၺာန္ကိုေမွ်ာ္၊ ပူေဇာ္ပါ၏ အရွင္ဘုရား ။
“ ေရကပ္လွဴရန္ ”
အရဟတာဒိ န၀ဂုေဏဟိ = အရဟံ အစရွိေသာ ကိုးပါးေသာဂုဏ္ေတာ္တို႔နွင့္၊
သံမႏၷာဂတံ = ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ၊
နာထံ = လူ နတ္ တို႔၏ ၊ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ၊
ဗုဒၶံ = သက္ေတာ္ထင္ရွား သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရားကို၊
ဥဒၵိႆ = ရည္မွတ္္၍၊
ေစတိယႆ = ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ဥဒၵိႆေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ျမတ္အား၊
သုဒၶ သီတလ ပသႏၷံ = သန္႔ရွင္းေအးျမ ၾကည္လင္လွေသာ၊
ဣမံ ပါနီယ ပရိေဘဇနီယံ = ဤေသာက္ေတာ္ေရ သံုးေဆာင္ေတာ္ေရကို၊
သကၠစၥံ = ရိုရိုေသေသ၊
ေဒမိ = နိဗၺာန္ရည္မွန္း လွဴဒါန္းပါ၏ အရွင္ဘုရား၊
ပူေဇမိ = နိဗၺာန္ကိုေမွ်ာ္၊ ပူေဇာ္ပါ၏ အရွင္ဘုရား ။
“ ဆီမီးကပ္လွဴရန္ ”
အရဟတာဒိ န၀ဂုေဏဟိ = အရဟံ အစရွိေသာ ကိုးပါးေသာဂုဏ္ေတာ္တို႔နွင့္၊
သံမႏၷာဂတံ = ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ၊
နာထံ = လူ နတ္ တို႔၏ ၊ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ၊
ဗုဒၶံ = သက္ေတာ္ထင္ရွား သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရားကို၊
ဥဒၵိႆ = ရည္မွတ္္၍၊
ေစတိယႆ = ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ဥဒၵိႆေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ျမတ္အား၊
ပဘာ၀ေဏၰဟိ = အေရာင္အဆင္းတို႔ျဖင့္၊
ဣမံ ဒီပ ဇာလံ = ဤဆီမီးလွ်ံကို၊
သကၠစၥံ = ရိုရိုေသေသ၊
ေဒမိ = နိဗၺာန္ရည္မွန္း လွဴဒါန္းပါ၏ အရွင္ဘုရား၊
ပူေဇမိ = နိဗၺာန္ကိုေမွ်ာ္၊ ပူေဇာ္ပါ၏ အရွင္ဘုရား ။
“ ဆုေတာင္း ”
၁။ တျပည့္ေတာ္္၏ ယေန႔ယခု ၊ လွဴဒါန္းရေသာ( ဆြမ္းေတာ္ ပန္း ဆီမီး ေသာက္ေတာ္ေရ ) ဤေကာင္း
မႈသည္၊ ေနာင္အခါ၌၊ ေလာကီေလာကုတၱရာ၊ ၾကီးေသာဥာဏ္ပညာ၏ ၊ရေၾကာင္းျဖစ္ေသာ၊ အေထာက္အပ့ံ၊
ျဖစ္ပါေစသတည္း ။
၂။ တျပည့္ေတာ္္၏ ယေန႔ယခု ၊ လွဴဒါန္းရေသာ( ဆြမ္းေတာ္ ပန္း ဆီမီး ေသာက္ေတာ္ေရ ) ဤေကာင္း
မႈသည္၊ နိဗၺာန္၏ ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ၊ အေထာက္အပ့ံ၊ ျဖစ္ပါေစသတည္း ။
“ အမွ်ေ၀ ”
ဤသို႔ျပဳရ ျမတ္ပုညကို မိဘႏွစ္ျဖာ ဥာတကာနွင့္ ဆရာသမား အစထား၍၊ နတ္မ်ားမက်န္ ၊ သတၱ၀ါမွန္
သမွ် ၊ အနႏၱတို႔ ၊ ရၾကပါေစ၊ အမွ်ေ၀၏ မေသြယခု ဤေကာင္းမႈကို၊ သာဓု သာဓု သာဓု၊ ေခၚေစေသာ ။
(အားလံုးၾကားၾကားသမွ်၊ အမွ် အမွ် အမွ် ယူေတာ္မူၾကပါကုန္ေလာ့ သာဓု သာဓု သာဓု သံုးေခါက္ဆို )
“ ၾသကာသရွင္းတမ္း ”
ၾသကာသ = ရွိခိုးပါရေစ၊ ကန္ေတာ့ပါရေစဟုအခြင့္ေတာင္းျခင္းကို ၾသကာသဟုေခၚသည္။ ေလးနက္ေစ
လိုေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ထင္ရွားပ်ံ႕နွံ႔ေစလိုေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ၾသကာသကို
သံုးၾကိမ္ဆိုရပါသည္။
ကံသံုးပါး = ကိုယ္ျဖင့္ျပဳေသာအမႈကို ကာယကံ၊ ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာဆိုေသာအမႈကို ၀စီကံ၊ စိတ္ျဖင့္ၾကံစည္
ေသာအမႈကို မေနာကံဟုေခၚပါသည္။
ရတနာ = နွစ္သက္ျမတ္ႏိုးအပ္ေသာေၾကာင့္ ရတနာဟုေခၚပါသည္။
ဘုရား=တရားဥႆံုအလံုးစံုကို အကုန္အစင္သိျမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ဘုရားဟုေခၚပါသည္။
တရား= အပၸါယ္ဆင္းရဲ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲသို ့ မက်ေရာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္တတ္ေသာေၾကာင့္
တရားဟုေခၚပါသည္။
သံဃာ = အယူသီလ တူမွ်ျခင္းျဖင့္ ေပါင္းစုဖြဲ ့စည္းထားေသာေၾကာင့္ သံဃာဟုေခၚပါသည္။
အရိုအေသ = ကိုယ္ ႏႈတ္ စိတ္ သံုးပါးတို႔ျဖင့္၊ ညြတ္တြားကိုင္းရႈိင္းျခင္း ။
အေလးအျမတ္= တကယ္အဟုတ္ စိတ္ပါပါႏွင့္ ေလးစားျမတ္နိုးျခင္း ။
ရွိခိုး = ရွိခိုးျခင္းမွာ ကိုယ္ျဖင့္ရွိခိုးျခင္း၊ ႏႈတ္ျဖင့္ရွိခိုးျခင္း၊ စိတ္ျဖင့္ရွိခိုးျခင္း၊ ဟူ၍သံုးမ်ိဳးရွိသည္၊
ကိုယ့္ျဖင့္ရွိခိုးျခင္းဆိုသည္မွာ ရတနာသံုးပါး၊ မိဘ၊ ဘိုးဘြား၊ ဆရာသမားတို႔၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို
အာရံုျပဳ၍ ထိျခင္းငါးပါးျဖင့္ ရွိခိုးျခင္းကိုေခၚသည္။ ႏႈတ္ျဖင့္ရွိခိုးျခင္းဆိုသည္မွာ ရတနာသံုးပါး၏
ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားကိုႏႈတ္ျဖင့္ထုတ္ေဖၚ၍ ရြတ္ဆိုျခင္းကို ေခၚပါသည္။ စိတ္ျဖင့္ရွိခိုးျခင္းဆိုသည္မွာ
ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို စိတ္ထဲမွာအဖန္တလဲလဲ ေအာက္ေမ့ျခင္းကို ေခၚပါသည္။
ထိျခင္းငါးပါး = ေျခ လက္ နဖူး တေတာင္ ဒူး ။
ပူေဇာ္ = ပစၥည္းျဖင့္ပူေဇာ္ျခင္း၊ တရားျဖင့္ပူေဇာ္ျခင္း ဟူ၍နွစ္မ်ိဳးရွိသည္။
ဖူးေျမာ္ = ပကတိမ်က္စိျဖင့္ ဖူးေမွ်ာ္ျခင္း၊ အသိဥာဏ္မ်က္စိျဖင့္ ဖူးေမွ်ာ္ျခင္း ဟူ၍နွစ္မ်ိဳးရွိသည္။
မာန္ေလွ်ာ့ =မိမိသႏၱာန္မွာရွိေသာ မာန္မာနတရားမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ဖယ္ရွားျခင္း (ရတနာသံုးပါးကို ျမင့္ျမတ္
ရာ၌ထားျခင္း) ကို မာန္ေလွ်ာ့သည္ဟုေခၚပါသည္။ ( မာန္ေလွ်ာ့ျခင္းကို နိ၀ါတမဂၤလာဟု မွတ္ပါ )
ကန္ေတာ့ = အျပစ္ရွိက ခြင့္လႊတ္ပါဟု ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္းကို ကန္ေတာ့သည္ဟုေခၚသည္။
အျပစ္ရွိ၍ ကန္ေတာ့ျခင္း ကုသိုလ္ရလို၍ ကန္ေတာ့ျခင္းဟု နွစ္မ်ိဳးရွိသည္ ။
မဂ္ = နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တရားလမ္းကို မဂ္ဟုေခၚသည္။
ဖိုလ္ = မဂ္၏အက်ိဳးတရားကို ဖိုလ္ဟုေခၚသည္။
နိိဗၺာန္ = ရာဂ(တပ္မက္ျခင္းတဏွာ) ေဒါသ(စိတ္ဆိုးမႈ၊ ဖ်က္ဆီးမႈ၊ ျပစ္မွားမႈ) ေမာဟ (မိုက္မဲျခင္း၊ မသိျခင္း၊ ေတြေ၀ျခင္း အ၀ိဇၨာ တို႔၏ ကင္းရာျငိမ္းေအးမႈဓါတ္သေဘာကိုိ နိဗၺာန္ဟုေခၚသည္။
နေမာ တႆ= ဘုရားကိုရိုေသေလးစားျခင္း ၊ အစဥ္အလာကိုထိန္းသိမ္းျခင္းအေနျဖင္႔ “နေမာတႆ”ကို
သံုးေခါက္ရြတ္ဆိုရသည္ ။
ခ်မ္းသာကင္း၍ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳခြင္႔မရေသာအရပ္ကို“အပါယ္”ဟုေခၚသည္ ။
“ အပါယ္ေလးပါး ”
(၁) ငရဲ = ခ်မ္းသာအနည္းငယ္မွ် မရွိဘဲ၊ မီးေတာက္မီးလွ်ံ၊ ဒါးလွံစက္တို႔၌ ခံရျခင္းကို“ငရဲ”ဟု
ေခၚပါသည္ ။
(၂) တိရစၦာန္= တရားမသိ၊ စားျခင္း၊ အိပ္ျခင္း၊ ေမထုန္မီွ၀ဲျခင္းကိုသာ သိေသာသတၱ၀ါ ၊
မဂ္-ဖိုလ္မွ ဖီလာကန္႔လန္႔ျဖစ္ေသာ “သတၱ၀ါ” ။
(၃) ျပိတၱာ= ခ်မ္းသာသုခမွ ကင္းေ၀းေသာဖုတ္တေစၦ စေသာ သတၱ၀ါ ။
(၄) အသူရကာယ္= စည္းစိမ္ခ်မ္းသာျမဴးတူးျခင္း စသည္တို႔ျဖင္႔ မျမဴးတူးမထြန္းပတတ္ေသာ“သတၱ၀ါ”
“ ကပ္သံုးပါး ”
(၁) ဒုမၻိကၡႏၱရကပ္ = အစာေခါင္းပါး ငတ္မြတ္ျခင္းေၾကာင့္ မ်ားစြာေသေၾကပ်က္စီးျခင္း ။
(၂) သတၱႏၱရကပ္ = ေသေစတတ္ေသာ ဓါး၊ လွံ၊ ေသနတ္၊ စေသာလက္နက္တို႔ျဖင့္၊ အခ်င္းခ်င္း
တိုက္ခိုက္ထိုးခုတ္၍ မ်ားစြာေသေၾကပ်က္စီးျခင္း ။
(၃) ေရာဂႏၱရကပ္= ကူးစက္တတ္ေသာ အနာေရာဂါ က်ေရာက္သျဖင့္ မ်ာစြာေသေၾကပ်က္စီးျခင္း ။ ။
· မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္ မရနိုင္သည္ကိုစြဲ၍ ရပ္ျပစ္ဟုေခၚပါသည္
“ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး ”
(၁) ငရဲ ။
(၂) တိရစၦာန္ ။
(၃) ျပိတၱာ ။
(၄) အရူပဘုံ=(နာမ္သက္သက္သာရွိ) ။ အသညသတ္ဘံု= ( ရုပ္သက္သက္သာရွိ ) ။
(၅) ပစၦႏၱရစ္အရပ္ ။
(၆) မိစၦာဒိ႒ိ ။
(၇) ဥာဏ္ပညာမရိွသူ (ပဋိသေႏၶအားျဖင္႔ က်ဳိး၊ ကန္း၊ ဆြံ႔၊ အ ေသာသူအျဖစ္ ။
(၈) ဘုရားမပြင္႔ရာအခါ၌ လူျဖစ္ရျခင္း ။ ။
“ ရန္သူမ်ဳိးငါးပါး ”
(၁) ေရ ။
(၂) မီး ။
(၃) မင္း ။
(၄) ခိုးသူ ။ (သူတပါးပစၥည္းကို ပိုင္ရွင္မသိေအာင္ တိတ္တဆိတ္ ယူတတ္ေသာသူ)
(၅) မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာသူ ။ (မိမိကိုမုန္း၍ ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္း ၾကံတတ္သူ )ေဖာက္ျပန္ခြ်တ္ယြင္းျခင္းကို ၀ိပတၱိဟုေခၚသည္
“ ၀ိပတၱိတရားေလးပါး ”
(၁) ဂတိ၀ိပတၱိ = အပါယ္ဘံု၌ ျဖစ္ရျခင္း ။
(၂) ဥပဓိ၀ိပတၱိ = ရုပ္ဆင္းအဂၤါခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း ။
(၃) ကာလ၀ိပတၱိ = တရားမေစာင့္ေသာသူတို႔၏ လက္ထက္၌ျဖစ္ရျခင္း ။
(၄) ပေယာဂ၀ိပတၱိ = အကုသိုလ္တရားကိုသာ အားထုတ္၍ အက်င့္ပ်က္စီးျခင္း ။ ။
· ေဆြမ်ိဳး၊ ဥစၥာ၊ ေရာဂါ၊ အယူ ၊ အက်င့္ပ်က္စီးျခင္းကို ဗ်ႆနဟုေခၚသည္။
“ ဗ်သနတရားငါးပါး ”
(၁) ဥာတိဗ်သန = ေဆြမ်ိဳးပ်က္စီးျခင္း ။
(၂) ေဘာဂဗ်သန = စီးစိမ္ ဥစၥာ ရာထူး ပ်က္စီးျခင္း ။
(၃) ေရာဂဗ်သန = အနာေရာဂါေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္း ။
(၄) ဒိ႒ိဗ်သန = အယူလႊဲမွား၍ ပ်က္စီးျခင္း ။
(၅) သီလဗ်သန = ေကာင္းေသာအက်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း ။ ။
“ ဗုဒၶဝင္အက်ဥ္းမွတ္ရန္ ”
လူအမည္ = သိဒၶတၳ ။
ဘုရားဘြဲ႔ = ေဂါတမ ။
မိဘအမည္ = သုေဒၶါဒၵနမင္းနွင္႔ မာယာေဒဝီ ။
ၾကင္ယာေတာ္ = ယေသာ္ဓရာ ။ (ဘဒၵကဉၥနာ)ရင္ေသြးေတာ္ = ရာဟုလာ ။
ေယာက္ဖေတာ္ = ေဒဝဒတ္ ။
မိေထြးေတာ္ = ေဂါတမီ ။
ေနျပည္ေတာ္ = ကပိလဝတ္ျပည္ ။ (သကၠတိုင္းမဇၥ်ိမေဒသ)ဖြားရာဌာန = လုမိၺနီဥယာဥ္ ။ ( ကပိလဝတ္ျပည္နွင့္ေဒဝဒဟအၾကား)နန္းစံနွစ္ = ၁၃ နွစ္ ။ (၁၆ နွစ္မွ ၂၉ နွစ္အထိ)နမိတ္ၾကီးမ်ား = သူအို ၊သူနာ၊ သူေသ ရဟန္း ။
ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာဘဝ = သုေမဓါရေသ႔ဘ၀ ။
ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာေန႔ = ကဆုန္လျပည္႔ေန႔ ။
ဗ်ာဒိတ္ေပးေသာဘုရား = ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား ။
ပါရမီျဖည္႔ဘက္ = သုမိတၱာအမ်ိဳးသၼီး ။ (ယေသာ္ဓယာအေလာင္း)ပါရမီျဖည္႔ရာကာလ = ေလးအသေခ်ၤနွင့္ ကမၻာတစ္သိန္း ။
ပါရမီျဖည္႔ရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ = သတၱဝါအမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရြက္ရန္ ။
ဒုကၠရစရိယာက်င့္ရေသာကာလ = ၆ နွစ္ၾကာ ။ (၉၇မွ ၁၀၃ အထိ)က်င္႔သည္႔ေနရာ = ဥရုေဝဠေတာ ။
ဘုရားျဖစ္ခ်ိန္သက္တမ္း = ၃၅ နွစ္အရြယ္ ။
ဘုရားပြင္႔ရာသက္တမ္း = ၁၀၀ တမ္း ။
အလုပ္ေကၽြး = ပဥၥဝဂီငါးဦး ။ (ဒုကၠရစရိယ က်င္႕ခိုက္)တရားဦးေဟာသည္႔ေနရာ = ဗာရာဏသီ မိဂဒါဝုန္ေတာ ။
ပထမဆံုး သာဝက = ပဥၥဝဂီ ငါးဦး ။ (သာ၀က=ဘုရား၏တပည္႔သား)ေနာက္ဆံုးကၽြတ္ေသာ သာဝက = သုဘဒၵပရိဗိုဇ္ ။
လက္ယာရံ အဂၢသာဝက = အရွင္သာရိပုတၱရာ ။
လက္ဝဲရံ အဂၢသာဝက အရွင္ေမာဂၢလန္ ။
အဆံုးအမသာသနာ = ပရိယတၱိ ပဋိပတၱိ ပဋိေဝဓ ။
က်င့္စဥ္သိကၡာ = သီလ သမာဓိ ပညာ ။
ခ်မွတ္ေသာလမ္းစဥ္ = မဇ်ိၹမပဋိပဒါ မဂၢင္လမ္းစဥ္ ။
သေႏၵယူေသာေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ ၆၇ ဝါဆိုလျပည္႔ ၾကာသပေတးေန႔ ။
ဖြားျမင္ေသာေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ကဆုန္လျပည္႔ ေသာၾကာေန႔ ။
ေတာထြက္ေသာေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇ ဝါဆိုလျပည္႔ တနလၤာေန႔ ။
ဘုရားျဖစ္ေသာေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ကဆုန္လျပည္႔ ဗုဒဟူးေန႔ ။
ဓမၼစၾကၤာေဟာေသာေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ဝါဆိုလျပည္႔ စေနေန႕ ။
ပရိနိဗၺာန္စံေသာေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ကဆုန္လျပည္႕ အဂၤါေန႔ ။
ေတေဇာဓါတ္ေလာင္ေသာေန႔ = ၁၄၈ ကဆုန္လဆုတ္ ၁၂ ရက္ တနလၤာေန႔ ။
“ သီလေစာင့္တည္ျခင္း၏အက်ဳိ း ”
ဝိမာန ဝတၳဳေတာ္တြင္ ဥတၱရာနတ္သမီး၊ ေသာဏဒိႏၵာနတ္သမီး ၊ဥေပါသထာနတ္သမီးတို႔သည္
ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္က်င္႔သံုးသျဖင့္ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားေသာ နတ္စည္းစိမ္ကို ရရွိေၾကာင္း ေဖာ္ ျပထား၏ ၊
ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္သျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးရေသာအျခားသာဓကဝတၳဳမ်ားလည္း မ်ားစြာရွိေပေသး၏
သို႔ျဖစ္၍ ဥပုသ္သီလကို မျပတ္ေစာင့္ထိန္းသင့္ၾကပါသည
“ ဘုရားရွိခိုးျခင္း ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားမ်ားျခင္း၏ အက်ဳိး ”
ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္အခါက မ႒ကု႑လီအမည္ရွိ လူငယ္တစ္ဦးသည္၊ ေသလုဆဲဆဲအိပ္ယာထဲ
လဲေန၏၊ ထိုသူငယ္ေသလြန္လ်ွင္ ငရဲသို႔က်ေရာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမတ္ဗုဒၶက သိျမင္ေတာ္မူ၏၊
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ထိုသူငယ္အား ကယ္တင္လိုသျဖင့္ ထိုလူငယ္ေနထိုင္ရာအိမ္ေရွ႕သို႔ၾကြေရာက္ရပ္တန္႔ျပီး
ေရာင္ျခည္ေတာ္တို႔ကို လႊတ္ေတာ္မူသည္၊ ထိုလူငယ္သည္ ဘုရားရွင္အား၊ ဖူးျမင္ခြင္႔ရသျဖင့္ၾကည္ညို
စိတ္ေပၚလာျပီး အိပ္ယာထဲအိပ္လ်ွက္ပင္ရွိခိုး၏ ၊ မၾကာခင္ ထိုလူငယ္ေသဆံုး၍ နတ္ျပည္၌တစ္ဆယ္႔
နွစ္ယူဇနာရွိေသာ၊ ဗိမာန္ရွင္နတ္သားျဖစ္ေလသည္။
( ဝိမာန၊ ႒။ မ႒ကု႑လီဝိမာန၊ ဝတၳဳ )ထိုမ်ွရွိခိုး၍ အက်ိဳးရသည္ကိုထားဘိဦး၊ သူေမဓာဘုရားလက္ထက္ေတာ္က၊ ဥပါသကာတဦးသည္၊
သူတစ္ပါးတို႔အား ေစတီေတာ္ကို ရိွခိုးရန္တိုက္တြန္းသျဖင့္ ေသလြန္ေသာအခါ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္၌၊
နတ္သားျဖစ္ရေလသည္ ။ထိုမ်ွသာမက ဘုရားရွိခိုးျခင္း ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားမ်ားျခင္း အက်ိဳး (၁၁) မ်ိဳး
ကိုလည္း ရရွိနိုင္ၾကေပေသးသည္၊ ယင္းတို႔ကား
(၁) ရာဂ ေဒါသ ေမာဟ ကိေလသာ မျဖစ္ပြါးျခင္း ။
(၂) စိတ္အစဥ္ေျဖာင့္မတ္ျခင္း ။
(၃) ဘုရား၌ ရိုေသျခင္း ။
(၄) သဒၶါ သတိ ပညာ ပုည ျပန္႔ေျပာျခင္း ။
(၅) ပီတိ ပါေမာဇၨ မ်ားျပားျခင္း ။
(၆) ေဘးရန္ အမ်ိဴးမ်ိဴး ကိုသည္းခံနိုင္ျခင္း ။
(၇) ဘုရားႏွင့္အတူေနရသက႔ဲသို႔ ထင္မွတ္ရျခင္း ။ ( ဘုရားနွင့္နီးစပ္၍အကုသိုလ္နည္းပါးသည္ဟုဆိုလိုသည္ )
(၈) ေစတီအလား ပူေဇာ္ထိုက္ျခင္း ။ (ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြါးမ်ားသူတို႔၏ ကိုယ္ခႏၵာသည္ ေစတီအလား
ပူေဇာ္ထိုက္သည္ဟုဆိုလိုသည္)
(၉) ဘုရား၌ စိတ္ညႊတ္ျခင္း ။ (ဘုရား၌ စိတ္ေရာက္ေန၍ အျပင္အပ အကုသိုလ္မ်ား မဝင္နိုင္ျခင္း)
(၁၀) အရွက္အေၾကာက္ျဖစ္ျခင္း ။ (အကုသိုလ္ျဖစ္မွဳ က်ဴးလြန္စရာေတြ႔ခ႔ဲေသာ္ ဘုရားအာရံုထင္
ျမင္လာ၍ ဟီရိၾသတၱပၸ အရွက္အေၾကာက္ဝင္ျပီး မလြန္ၾကဴး ျခင္း )
(၁၁) နတ္ရြာစံေသာ္ သုဂတိလားျခင္း ။ (ဤဘဝ၌ မဂ္ ဖိုလ္ မရေသးေစကာမူ ကြယ္လြန္ေသာအခါ
ဒုဂၢတိမက်နိုင္) ( ဝိသုဒိၵမဂ္ ပထမစာအုပ္ )
“ ေမတၱာပို႔ ”
လံုးစံုမ်ားစြာသတၱဝါ ၊ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊ ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ေၾကာက္တတ္ မေၾကာက္တတ္ ၊ နွစ္ရပ္မ်ားစြာ၊ သတၱဝါ ၊ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊
ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊ ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ျမင္အပ္ မျမင္အပ္ နွစ္ရပ္မ်ားစြာ ၊ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊
ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ေဝးေန နီးေန နွစ္ေထြမ်ားစြာ ၊ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊
ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ဘဝဇာတ္ဆံုး မဆံုးမ်ားစြာ သတၱဝါ ၊ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊
ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ရွည္ တို အလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱဝါ ၊ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊
ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ၾကီး ငယ္ အလတ္ ၊ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱဝါ ၊ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊
ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
ဆူ ႀကဳံ အလတ္ ၊ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱဝါ ၊ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ျမဲပါေစ၊ ဥပါဒ္ရန္ေဘးကင္းစင္ေဝး၊
ျငိမ္းေအးၾကပါေစ ။
လူအခ်င္းခ်င္း လွည္႔ပတ္ျခင္း ၊ ကင္းရွင္းၾကပါေစ ။
အထင္ေသးျခင္း အခ်င္းခ်င္း ၊ ကင္းရွင္းၾကပါေစ ။
ဆင္းရဲလိုျခင္း အခ်င္းခ်င္း ၊ ကင္းရွင္းၾကပါေစ ။
“ ေမတၱာပို႔သျခင္းအက်ဳိး ”
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဘုရား လက္ထက္အခါေတာ္က သာ၀တိၳျပည္မွ ယူဇနာတစ္ရာေဝးေသာ ေတာေနရဟန္း (၅၀၀) တို႔ကို၊
နတ္ဘီးလူးတို႔က ေျခာက္လွန္႔ၾက၏ ထို႔ေၾကာင္႔ရဟန္းတို႔သည္ တရားအားထုတ္ေသာ္
လည္း တရားထူးကို မရနိုင္ၾက ၊ ျမတ္ဗုဒၶက ထိုရဟန္းတို႔အား နတ္ဘီးလူးတို႔ေျခာက္လွန္႔ မႈမျပဳရန္
ေမတၱာသုတ္ပရိတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားသင္ျပေတာ္မူျပီး ထိုရဟန္းတို႔သည္ ေမတၱာသုတ္ပရိတ္ေတာ္
တို႔ကို ရြတ္ဆို၍ ေမတၱာပို႔သျဖင္႔႔ နတ္ဘီးလူးတို႔ေျခာက္လွန္႔မႈကင္းေ၀းခ႔ဲ၏ ။ ထိုမ်ွသာမက ေမတၱာ၏
အက်ိဳး (၁၁) မ်ိဳးကို ရရွိနိုင္ၾကေပေသးသည္၊ ယင္းတို႔ကား
(၁) ခ်မ္းသာစြာ အိပ္ရျခင္း ။
(၂) ခ်မ္းသာစြာ ႏိုးရျခင္း ။
(၃) အိပ္မက္ဆိုးကို မျမင္မက္ျခင္း ။
(၄) နတ္တို႔က ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ။
(၅) လူအမ်ား ခ်စ္ခင္ျခင္း ။
(၆) မီးေဘး မသင့္ႏိုင္ျခင္း ။
(၇) အဆိပ္ လက္နက္ မသင့္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း ။
(၈) စိတ္တည္ၾကည္ျခင္း ။
(၉) ေတြေ၀စြာ မေသရျခင္း ။
(၁၀) ေသလြန္လွ်င္ ျဗဟၼာ့ျပည္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း ဟူ၍ (၁၁) ပါးရွိေၾကာင္း ျပဆိုထားပါသည္ ။
“ ဆြမ္းလွဴဒါန္းရျခင္းအက်ဳိး ”
ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္၌ အာစာမ ဒါယိ္ကာ အမ်ိဳးသမီးသည္ သူေဌးအိမ္မွ စားၾကြင္းစားက်န္ ထမင္းခ်ဳိး(ဂ်ဳိး)ကို
ရသျဖင္႔ အရွင္မဟာကႆပအား လွဴဒါန္း၏ ထိုကုသိုလ္ေၾကာင္႔ေသလြန္၍
နိမၼာနရတိနတ္ျပည္၌ နတ္သမီးျဖစ္ရေလသည္။
( ဝိမာန၊ ႒။ အာစာမဒါယိကာဝတၳဳ ) ဆြမ္းလွဴဒါန္းသျဖင့္ ရရွိေသာအျခားသာဓက ဝတၳဳမ်ားစြာရွိေသး၏ ၊ ဆြမ္းလွဴဒါန္းသျဖင့္ ရရွိေသာ
အက်ဳိးတရား (၅)မ်ဳိးကိုလည္း အဂုၤတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္ ေဘာဇနသုတ္တြင္ ျပဆိုထားပါသည္ ယင္းတို႔ကား
(၁) အသက္ရွည္ျခင္း ။
(၂) အဆင္းလွျခင္း ။
(၃) ကိုယ္ စိတ္ နွစ္ျဖာခ်မ္းသာျခင္း ။
(၄) ခြန္အားဗလ ၾကီးမားျခင္း ။
(၅) ဥာဏ္ပညာၾကီးမားျခင္း တို႔ျဖစ္သည္ ။
“ ေရကပ္လွဴရျခင္းအက်ဳိး ”
ျမတ္ဗုဒၶ လက္ထက္ေတာ္က သာဝတိၳျပည္ျမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာတရြာမွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးသည္၊ ဘုရားဖူးခရီးသည္
ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ေရလွဴသျဖင္႔ ေသလြန္လ်ွင္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္၌ နတ္သမီးျဖစ္ျပီး ခမ္းနားၾကီးက်ယ္ေသာ
နတ္စည္းစိမ္ကို ခံစားရေလသည္။
( ဝိမာန၊ ႒။ ေလွယာဥ္စီး နတ္သမီးဝတၳဳ ) ထို႔အျပင္ ေရအက်ိဳး (၁၀)ပါးရွိေၾကာင္းလူအမ်ားသိၾက၏ ယင္းတို႔ကား ----
(၁) လ်ွင္ျမန္ျခင္း ။
(၂) သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ျခင္း ။
(၃) ေက်ာ္ၾကားလူသိမ်ားျခင္း ။
(၄) ဆာေလာင္မြတ္သိပ္မွဳကင္းျခင္း ။
(၅) အေျခြအရံမ်ားျခင္း ။
(၆) အသက္ရွည္ျခင္း ။
(၇) အဆင္းလွျခင္း ။
(၈) ခ်မ္းသာျခင္း ။
(၉) ခြန္အားၾကီးျခင္း ။
(၁၀) ဥာဏ္ပညာထက္ျမက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္ ။ ။
“ ပန္းလွဴဒါန္းျခင္းအက်ဳိး ”
ကႆပျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္က အမ်ိဳးသမီး (၄) ေယာက္သည္၊ ရဟန္းတစ္ပါးအား ပန္းတို႔ကို လွဴဒါန္းၾက၏ ။
ေသလြန္ေသာအခါ ထိုေကာင္းမွဳကုသိုလ္ေၾကာင္႔တာဝတႎသာနတ္ျပည္၌ နတ္သမီးျဖစ္ျပီး နတ္စည္းစိမ္ကိုခံစားၾကရေလသည္
ဤသို႔ျဖင္႔ ထိုနတ္ျပည္မွာ ဆက္ကာဆက္ကာ ျဖစ္ရျပီး ဤဘုရားလက္ထက္တြင္ နတ္သမီးဘဝျဖင့္
တရားနာၾကရကာ ေသာတပန္ျဖစ္ၾကေလသည္ ။
( ဝိမာန၊ ႒ ၊ ပန္းလွဴေသာနတ္သမီး(၄) ေယာက္ဝတၳုဳ )ပန္းလွဴဒါန္းသျဖင့္ ရရွိေသာ အျခားအက်ဳိးမ်ားလည္း ရွိေသး၏ ။ ယင္းတို႔ကား
(၁) ရုပ္ရည္လွပျခင္း ။
(၂) ကိုယ္ခႏၵာသန္႔ရွင္းျခင္း ။
(၃) ခံတြင္းေမႊးႀကိဳင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္ ။
“ ဆီမီးလွဴဒါန္းရျခင္းအက်ဳိး ”
ေဂါတမ ဘုရားလက္ထက္ေတာ္အခါက သာဝတိၳျပည္သူတဦးသည္ တရားပြဲ၌ ဆီမီးညွိထြန္းလွဴဒါန္း
သျဖင့္ ေသလြန္ေသာအခါ တာဝတႎသာနတ္ျပည္၌ နတ္သားျဖစ္ရေလသည္ ။ ဆီမီးညွိထြန္းလွဴဒါန္း
သျဖင့္ ရရွိနိုင္ေသာ အျခားအက်ဳိးမ်ားလည္း မ်ားစြာရွိေပေသး၏ ။ ယင္းတို႔ကား
(၁) မံသစကၡဳ ပကတိမ်က္စိ ၾကည္လင္ျခင္း ။
(၂) ဥာဏစကၡဳ ဥာဏ္(မ်က္စိ) ၾကည္လင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္ ။
“ ျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္စား ရုပ္ပြားေတာ္ ကိုးကြယ္သူမ်ား သိသင့္သိထိုက္ေသာ
အခ်က္အလက္ ”
(၁) ျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္စားေတာ္ ဆင္းတု ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားသည္ ၊ မည္သည့္ကာလအခ်ိန္မွ စတင္ေပၚေပါက္လာသည္ ။
(၂) ဆင္းတု ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအျဖစ္ ထုလုပ္ သြန္းေလာင္းအပ္ေသာအရာမ်ားသည္ မည္သည့္အရာမ်ား
ျဖစ္သည္ ။
(၃) ဆင္းတု ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ေသာ ပံုသဏၭာန္မ်ဳိးကို ထုလုပ္အပ္သည္ ။
(၄) ထုလုပ္ရာတြင္ မည့္သည့္အခ်က္မ်ားကို သတိျပဳ ဂရုထားအပ္သည္တို႔ ျဖစ္ၾက၏
(၁) ျမတ္စြာဘုရား၏ ဆင္းတုရုပ္ပြားေတာ္မ်ား စတင္ေပၚေပါက္လာပုံမွာ ဤသို႔ျဖစ္၏
တေန႔သ၌ ပေႆနဒီ ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဖူးေျမာ္ကန္ေတာ့ရန္ ေဇတ၀န္
ေက်ာင္းေတာ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ေလရာ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ၀ါပအခါတြင္ ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္
မူျမဲအတိုင္း ၾကြခ်ီေတာ္မူ၏ ။ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ရွိေတာ္ခိုက္မဟုတ္သျဖင့္
မဖူးမေတြ႔ရသည္ႏွင့္ မငး္ၾကီးသည္ စိတ္ေတာ္ညဳိးႏြမ္းကာ ေက်ာင္းေတာ္က္ို ဆီ မီး ပန္း နံ႔သာတို႔ျဖင့္
ပူေဇာ္ျပီး နန္းေတာ္သို႔ျပန္လည္ၾကြခဲ့ရေလသည္ ။ ျမတ္စြာဘုရားလည္း ေဒသစာရီၾကြခ်ီရာမွ ေဇတ၀န္
ေက်ာင္းေတာ္သို႔ ျပန္ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ရာ ဗုဒၶျပန္လည္ေရာက္ရွိေတာ္မူျပီဟု မင္းၾကီးၾကားသိလွ်င္ မွဴး
မတ္ဗိုလ္ပါျခံရံလ်က္ ျမတ္စြာဘုရားထံ သြားေရာက္ျပီး “ ဘုန္းေတာ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ
ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား အရွင္ဘုရားသည္ ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသုံးရွိေနပါေသာ္ တပည့္ေတာ္တို႔သည္
တရားေတာ္ကိုလည္း နာယူရပါ၏ သီလေတာ္ကိုလည္း ေဆာက္တည္ၾကရပါ၏ ။ ေက်ာင္းေတာ္၌
အရွင္ဘုရားမရွိခဲ့ေသာ္ တပည့္ေတာ္တို႔သည္ အလွဴလည္းမျပဳရ တရားေတာ္လည္း မနာၾကားရ ၊
သီတင္းသီလလည္း မေဆာက္တည္ရ ျဖစ္ခဲ့ရပါ၏ ။ အရွင္ဘုရားကိုယ္စား ရုပ္ပြားေတာ္ကို ထုလုပ္ပူေဇာ္လိုပါသည္
ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါေလာ့”ဟု ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္ေလသည္ ။ ထိုအခါ ဗုဒၶျမတ္စြာလည္း သာဓုသံုးၾကိမ္
သံုးခါေခၚဆိုျပီးေနာက္ မင္းၾကီး၏ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္ခ်က္ကို ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ေပ၏ ထိုအခ်ိန္မွစ၍
ဆင္းတု ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ေပေတာ့သည္ ။
(၂) ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ေကာသလမင္းအား မိမိ၏ကိုယ္စားေတာ္ ရုပ္ပြားဆင္းတု
ေတာ္မ်ား ထုလုပ္သြန္းေလာင္းလုပ္ရန္ အရာ၀တၳဳမ်ားကိုပါထုတ္ေဖၚျမြက္ၾကားေတာ္မူခဲ့ေပ၏ ။
“ မင္းၾကီး သဒၶါ ပညာ ၀ီရိယႏွင့္ျပည့္စုံေသာ မင္း ပုဏၰား သူေ႒းသူၾကြယ္ ဆင္းရဲသားတို႔သည္ မိမိတို႔၏
တတ္စြမ္းႏိုင္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ေရႊျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ေငြျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ပတၱျမားျဖင့္လည္းေကာင္း ၊
ေၾကးျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ သံျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ခဲျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ေၾကးနီျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ သစ္ျဖင့္
လည္းေကာင္း ၊ အုတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ ေက်ာက္ျဖင့္လည္းေကာင္း ၊ အဆင္းရွိေသာေဆးျဖင့္လည္း
ေကာင္း ၊ ေက်ာက္မ်က္ရဲြတို႔ျဖင့္လည္းေကာင္း သြန္းေလာာင္းအပ္ ထုလုပ္အပ္၊ ေရးေသာ္လည္း ေရးအပ္
ေပ၏ ”ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္ခဲ့၏
(၃) ထုလုပ္အပ္ သြန္းေလာင္းအပ္သည့္ ရုပ္ပြားေတာ္ ပံုသဏၭာန္မ်ား
ဗုဒၶကိုယ္စား ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ထုလုပ္ရန္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာသလမင္းအား မိန္႔ၾကားရာတြင္
“ ငါဘုရားသည္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ပုလႅင္ေတာ္၌ မာရ္စစ္သည္တို႔ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း
ပဥၥ၀ဂၢီ(၅)ဦးတို႔အား ဓမၼစၾကာေဟာေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း ၊ကပၸိႏၷမင္းၾကီးကို ရုပ္တုဖန္ဆင္း၍
ျပေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း ၊ ရတနာစၾကၤ ံ၌ စၾကၤသြားေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း ၊ အနိမၼိႆကုန္း၌
မမိွတ္ေသာ မ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္ေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း ၊အာ႒ာရႏွင့္ ဥဒကရေသ့ၾကီးတို႔ ရွႈံးျခင္းၾကီး
ရႈ ေလစြတကားဟုရင္လက္ခတ္တီး၍ အံ့ၾသေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း၊ အရွင္အာနႏၵာအား လက္သား
ေတာ္ျဖင့္ ေျမမႈန္႔ျပေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း ၊ ေလ်ာင္းစက္က်ိန္းေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း၊ ပရိနိဗၺာန္
ျပဳေတာ္မူဟန္ကိုလည္းေကာင္း ၊ ထုလုပ္ရာ သြန္းေလာင္းရာ ေရးစဲြရာ၏ ”ဟု မိန္႔ျမြက္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ။
(၄) ဆင္းတုရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ထုလုပ္ရာတြင္ သတိျပဳ ဂရုထားရမည့္ အခ်က္မ်ား
ဆင္းတု ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ထုလုပ္ သြန္းေလာင္းလုပ္ရာ၌ ပါသာဒိကဂုဏ္ေတာ္ႏွင့္ျပည့္စံုေအာင္ ၾကည္ညိဳ
ဖြယ္ အသေရေတာ္ေဆာင္ေနသည့္ ပံုေတာ္မ်ဳိးကို ထုလုပ္ သြန္းေလာင္း ေရးစြဲရမည္ျဖစ္၏ ။
တတ္ႏိုင္သမွ် လကၡဏာေတာ္ၾကီး လကၡဏာေတာ္ငယ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္အသြင္ကို ေဆာင္ေအာင္
ထုလုပ္ သြန္းေလာင္း ေရးစြဲရမည္ ။ လွပေစရန္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျခယ္သထားေသာ
အမ်ဳိးသၼီးမ်ားတို႔၏ မ်က္ႏွာသြင္ျပင္မ်ဳိးကဲ့သို႔ မထုလုပ္ မသြန္းေလာင္း မေရးျခယ္အပ္ေပ ။ ၾကည္ညိဳဖြယ္
ကင္းမဲ့ေသာ လက္တဖက္ကို ဆန္႔တန္းထားျခင္း ၊ လည္ကုပ္တိုႏွင့္၀မ္းဗိုက္ပူ(အခ်ဳိ႕ဒကၡိဏသာခါဘုးရား) ထုလုပ္ သြန္းေလာင္း ေရးစြဲထားျခင္း၊ မ်က္ႏွာေပါက္ဆိုးစြာ ၾကည္ညိဳဖြယ္တင့္တယ္မႈ သပၸာယ္မႈကင္းမဲ့
ေသာ ပံုသဏၭာန္မ်ဳိးမ်ားကို ထုလုပ္ သြန္းေလာင္း ေရးျခယ္ျခင္းမွ ေရွာက္ၾကဥ္ရေပမည္ ။ ။
“ ဥပါသကာ၏ ဂုဏ္ရည္ (၁၀ )ပါး ”
ရတနာသုံးပါးကို ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ေသာ ပုဂၢဳလ္တေယာက္သည္ ေဖၚျပလတၱံ႔ပါ ဂုဏ္အဂၤါမ်ားႏွင့္ ျပည့္
စံုပါက အဆင့္ျမင့္ ဥပါသကာ ၊ ဂုဏ္သေရရွိ ဥပါသကာ စစ္စစ္ျဖစ္ပါသည္ ။
(၁) ဘုရားရွင္၏ တျပည့္သား သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေအးအတူ ပူအမွ် ဆင္းရဲခ်မ္းသာကို ေ၀မွ်ခံစားျခင္း ။
(၂) ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္ကိုသာ အေလးဂရုျပဳျခင္း ။
(၃) မိမိမွာရွိတဲ့ ပစၥည္းဥစၥာကို မွ်တစြာ ခြဲျခားသံုးစြဲ လွဴဒါန္းတတ္ျခင္း ။
(၄) ဘုရားသာသနာ ပ်က္စီးမည့္အေရး ေတြ႕ျမင္ပါက သာသနာေတာ္- ၾကီးပြားရာ ၾကီးပြားေၾကာင္း
ကိုသာ မေနမနား ၾကိဳးစားအားထုတ္ျခင္း ။
(၅) အယူေျဖာင့္မွန္ျပီး လူျပိန္းတို႔လက္ခံသည့္ အထူးအဆန္းမဂၤလာကို ယုံၾကည္မႈ မရိွသည့္အျပင္ မိမိအ
သက္ကို ပဓာနမထားဘဲ မိမိကိုးကြယ္ရာ ဆရာ (ဘုရား)မွ အယူပ်က္ေသာ တိတၳိဆရာမ်ားကို မိမိ၏
ဆရာအျဖစ္ မည္သည့္အခါမွ် မရည္ညႊန္းျခင္း ။
(၆) ကာယကံ ၀စီကံ ေစာင့္ထိန္းျခင္း ။
(၇) အတူတကြ သာသနာေရး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္ သင့္တင့္ ညီညြတ္စြာ ေနထိုင္
တတ္၍ အခ်င္းခ်င္းအေပၚ ျငဴစူမွႈကင္းျပီး သာသနာေတာ္ကို ခုတံုးလုပ္၍ ဟန္ေဆာင္ ပလႊား ၀ါၾကြားမႈ မျပဳျခင္း ။
(၈) ဘုရားရတနာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း ။
(၉) တရားရတနာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း ။
(၁၀) သံဃာရတနာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္ ။ ။
“ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဆင္းတုရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ပူေဇာ္ရသည့္အက်ဳိး ”
ျမတ္စြာဘုရား၏ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ကို ပူေဇာ္ရွိခုိးၾကသည့္ သူမ်ားမွာ-- “သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားပါတကား ” ဟု
ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးကို စိတ္ေရာက္ျပီးၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္ ၊ ျဖစ္လည္းျဖစ္ရပါမည္ ။ဤကဲ့သို႔ ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ၾကမည္ဆိုလွ်င္
“သေမ စိေတၱ သမံဖလံ ”ဆိုသည့္ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္အရ အက်ဳိးထူးမ်ား ရရွိႏိုင္ပါသည္ ။ “ စိေတၱ၊ မိမိ၏ စိတ္သည္ ၊
(၀ါ) ျမတ္စြာဘုရား၏ ရုပ္ပြားေတာ္ ဆင္းတုေတာ္ကို ပူေဇာ္ရွိခိုး ကိုးကြယ္ၾကသည့္ ပုဂၢဳလ္၏ စိတ္သည္ ၊ သေမ ၊
သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ရုပ္တုဆင္းတုေတာ္၌ အညီအမွ် ထားႏိုင္သည္ရွိေသာ္ ၊ သမံ ဖလံ၊ ဘုရားအစစ္ကို
ပူေဇာ္ရသကဲ့သို႔ အက်ဳိးတရား အတူတူပင္ရရွိႏိုင္ပါသည္” ထို႔ေၾကာင့္ ရုပ္ပြားဆင္းတု ကိုးကြယ္ၾကသူမ်ား၏ စိတ္သည္
အခ်ဳပ္ျဖစ္သည္ ၊ အဓိကလည္းျဖစ္၏ ။
မိမိစိတ္သည္ စြမ္းလွ်င္ မိမိအား အက်ဳိးေပးစြမ္းမည္သာ ျဖစ္ေပသည္ ။ မိမိတို႔၏ ေနအိမ္မ်ားအသီးသီး
တြင္ ရုပ္ပြားဆင္းတု ကိုးကြယ္ထားျပီးသည္ႏွင့္ လိုက္နာရမည့္စည္းကမ္းမ်ား ရွိပါသည္ ။ ဘုရားစင္ကို
သီးျခားစင္ျမင့္ႏွင့္ ၊ ကိုးကြယ္ထားရမည္ (ဘုရားစင္ကို သီးျခားဘုရားခန္းႏွင့္စင္ျမင့္ ၊ ကိုးကြယ္ထားႏိုင္
မည္ဆိုလွ်င္ အထူးဆိုဘြယ္ရာမရွိေပ) မိမိအာရုံျပဳ ပူေဇာ္လိုသည့္အခ်ိန္တြင္ ဘုရားခန္းထဲ၀င္၍ ပူေဇာ္
ကိုးကြယ္ရပါသည္ ။ ဘုရားစင္ေရွ႕ ဒူးေထာက္ ေပၚကား မေနရေပ ၊ ျမတ္ဗုဒၶက္ို အဂါရ၀ ျဖစ္ေအာင္
ျပဳလုပ္ေနထိုင္ၾကလွ်င္ အျပစ္ျဖစ္ပါသည္ ။ အေျပာအဆို ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ရပါမည္ ။ ဘုရားစင္ေရွ႕ထား
ျပီး ဆဲဆိုျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲေသာက္စားျခင္း၊ ရန္ျဖစ္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရပါ ၊ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္
တဦးခံယူျပီး ဗုဒၶဘာသာအသင္းအပင္းနဲ႔ ငါမပတ္သက္ခ်င္ပါ စေသာ အမဂၤလာစကားမ်ား
မေျပာဆိုမိျခင္းသည္ သိပ္အေရးၾကီးလွပါသည္ ။ မိမိတို႔အိမ္တြင္ ဗုဒၶရုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ဘုရားစင္ႏွင့္
ကိုးကြယ္ထားျခင္းအားျဖင့္ ေဖၚျပလတၱ႔ံပါ အက်ဳိးေက်းဇူး(၉)မ်ဳိးကို ရရွိပါသည္ ။
(၁) ဘုရားစင္ရွိသည့္အတြက္ ဘုရားကိုျမင္ေနရျခင္း ၊ ဘုရားေ၀ယ်ာ၀စၥျပဳေနရျခင္း ၊ ဘုရားကို ကိုင္းညြတ္
သည့္စိတ္ျဖင့္ မေမ့ျခင္းႏွင့္ ဘုရားတရားႏွင့္ကင္းကြာ မေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။
(၂) ျမတ္စြာဘုရားကို ဖူးေတြ႔ရျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ပို၍ ယံုၾကည္မႈ ေလးနက္လာသည္ ၊
(၃) အိမ္တြင္ ဘုရားစင္ရွိလွ်င္ စနစ္တက် ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္မႈ ျပဳျခင္းျဖင့္ သတိျမဲျခင္းႏွင့္ ပညာဥာဏ္
ထက္ျမက္ျခင္းမ်ား ရွိလာသည္ ။
(၄) ကုသိုလ္တရားမ်ား တုိးပြားလာသည္ ။
(၅) စိတ္ညစ္ညဴးမႈရွိလာလွ်င္ ဘုရားစင္ ဘုရားေရွ႕ေတာ္သိို႔ သြားျပီး ဘုရားပန္းလဲျခင္း ၊ ျမတ္စြာဘုရားကို အေသအခ်ာၾကည့္
အာရုံျပဳလိုက္ျခင္းျဖင့္ စိတ္ညစ္ညဴးမႈမ်ား ပေပ်ာက္လာသည္ ။ အမွားအယြင္းမ်ား မျပဳလုပ္မိေတာ့ဘဲ ရပ္တန္းမွရပ္ျပီး
စိတ္ၾကည္ႏူးမႈ ခ်က္ခ်င္းရရွိလာပါသည္ ။
(၆) အိမ္တြင္ ဘုရားစင္ရွိသျဖင့္ နာနာဘာ၀ ၀ိနာဘာ၀မ်ား၏ အေႏွာင့္အယွက္မ်ားမွ ကင္းျပီး မေၾကာက္မရ ြံ႕ ေနႏိုင္ပါသည္ ။
(၇) ဆင္းရဲဒုကၡကို သည္းခံလာႏိုင္သည္ ။
(၈) ဘုရားစင္ကို ပိုးမွ်င္ ဖုန္မ်ား ကင္းစင္ေအာင္ လွည္းက်င္းသုတ္သင္ျပီး က်က်နန ထားလွ်င္ အိမ္က်က္သ
ေရ ၊ လူက်က္သေရ တက္ျပီး ဂုဏ္သိကၡာမ်ား တက္ပါမည္ ။
(၉) ဘုရားစင္ရွိသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ အတူတကြေနထိုင္ရသကဲ့သို႔ ျဖစ္ျပီး သူတပါး၏ ခ်ီးေျမွာက္ပူေဇာ္မႈ
ကို ၊ ခံယူရရွိႏိုင္ပါသည္ ။ ။
“ အယူ၀ါဒပ်က္စီျခင္း ”
ဗုဒၶဘာသာသည္
(၁) ဘုရား ၊
(၂) တရား ၊
(၃) သံဃာ ၊
(၄) ကံ ၊ ကံ၏အက်ဳိး ၊
(၅) အေၾကာင္းႏွင့္ အက်ဳိး ဆက္သြယ္ျဖစ္မႈ ၊(ပဋိစၥသမုပၸါဒ္)
(၆) အတိတ္ဘ၀ အနာဂတ္ဘ၀ တို႔ကို ယံုၾကည္ရသည္ ။
ဤ၌ ကံဟူသည္ ကုသိုလ္ကံ(ေကာင္းေသာအလုပ္)ႏွင့္ အကုသိုလ္ကံ(မေကာင္းေသာအလုပ္)ပင္ ျဖစ္သည္ ၊
ေလာက၌ မည္သူမဆို
ေကာင္းတာလုပ္လွ်င္ ေကာင္းက်ဳိးကိုခံစားရ၏ ။ မေကာင္းတာလုပ္လွ်င္ မေကာင္းက်ဳိးကို ခံစားရ၏ ။
မိမိျပဳလုပ္ေသာ ကံ၏ မိမိ၏ ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာ(ကမၼႆကာ) မည္ပါသည္ ၊
မိမိျပဳလုပ္ေသာကံအရ ဆိုးေမြေကာင္းေမြ (ကမၼဒါယာဒ)ကို ခံယူရမည္ျဖစ္သည္ ။ ဤသို႔
ယံုၾကည္လက္ခံျခင္းကို ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိ ဟု ေခၚပါသည္ ။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္
တဦးသည္ ထိုသို႔ လက္ခံယံုၾကည္ေနက အမွန္ကို လက္ခံယံုၾကည္ျခင္းျဖစ္၍ အယူ၀ါဒ မပ်က္မစီး
တည္ေနသည္ မည္၏ ။ ဤကဲ့သို႔ ဘုရား တရား စသည္တို႔ကို မယံုၾကည္ေတာ့ဘဲ
(၁) ေလာက၌ ဖန္ဆင္းရွင္ရွိ၏ ေျမၾကီး၊ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္၊ စၾကာသဠာ၊ မဟာသမုဒၵရာတို႔ႏွင့္ သတၱ၀ါအားလုံးကို
ထိုဖန္ဆင္းရွင္က ဖန္ဆင္း၏ဟု မွားယြင္းစြာ ယူဆတတ္ၾကသည္ ။ ယင္းသို႔ယူဆေသာ၀ါဒကို
ဖန္ဆင္းရွင္( ဣႆရနိမၼာန)၀ါဒ ဟု ေခၚပါသည္ ။
(၂) ေလာက၌ ကုသိုလ္ကံ အကုလ္ကံဟူ၍မရိွ ။ ေကာင္းမႈကိုျပဳေသာ္လည္း ေကာင္းမႈကုသိုလ္မမည္ ။
မေကာင္းမႈကိုျပဳေသာ္လည္း မေကာင္းမႈအကုသိုလ္မမည္ဟု ယူဆတတ္ၾကသည္ ။ ယင္းသို႔ယူဆျခင္း
သည္ အေၾကာင္းကံကို ပယ္ျခင္းျဖစ္၍ ( အကရိယဒိ႒ိ )ဟု ေခၚပါသည္ ။
(၃) တဖန္ ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံတို႔၏ အက်ဳိးတရားဟူ၍ မရိွ ။ ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံတို႔ကို
ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း မည့္သည့္ေကာင္းက်ဳိး မေကာင္းက်ဳိးကိုမွ် မခံစားရဟု ယူဆတတ္ၾကသည္ ။ ယင္းသို႔
ယူဆျခင္းသည္ အက်ဳိး(၀ိပါက)ကို ပယ္ျခင္းျဖစ္၍ ( နတၳိကဒိ႒ိ ) ဟု ေခၚပါသည္ ။
(၄) ထို႔ျပင္ ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံဟူ၍ မရွိ ။ ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံတို႔၏ အက်ဳိးဟူ၍ လည္းမရွိ
ဟု ယူဆတတ္ၾကျပန္သည္ ။ ယင္းသို႔ယူဆျခင္းသည္ အေၾကာင္း အက်ဳိးႏွစ္မ်ဳိးစလုံးကို ပယ္ျခင္းျဖစ္၍
( အေဟတုကဒိ႒ိ )ဟု ေခၚပါသည္ ။ ဤသို႔ စသည္ျဖင္႔ အယူမွား (မိစၦာဒိ႒ိ) တမ်ဳိးမ်ဳိးကို လက္ခံယုံၾကည္
လိုက္လွ်င္ ထိုသူ၏ မူလက ရွိေနေသာ အယူမွန္၀ါဒ (သမၼာဒိ႒ိ)ပ်က္စီးေလေတာ့သည္ ။
“ အျခားယံုၾကည္ရမည့္ အခ်က္မ်ား ”
ထို႔ျပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တေယာက္သည္ ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံႏွင့္ ယင္းကံတို႔၏ ေကာင္းက်ဳိး
ဆိုးက်ဳိးကိုလည္းေကာင္း ၊ ပစၥဳပန္ေလာကႏွင့္ တမလြန္ေလာကကိုလည္းေကာင္း ၊ ယံုၾကည္ ရဦး
မည္ျဖစ္သည္ ။ ယင္းတို႔ကို မယံုၾကည္ဘဲ “ ဤဘ၀ႏွင့္ ဤဘ၀ ျပဳျပဳသမွ် ကုသိုလ္အကုလ္မ်ားသည္
ေသလွ်င္ ျပတ္၏ ၊ ေနာက္ဘ၀အတြက္ အက်ဳိးဆက္မရွိ ”ဟု လက္ခံယုံၾကည္မႈကို “ ကင္းျပတ္၀ါဒ ” (ဥေစၦဒဒိ႒ိ)ဟု
ေခၚပါသည္ ။ အယူမွား (မိစၦာဒိ႒ိ) တမ်ဳိးပင္ျဖစ္သည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တဦးအေနျဖင့္ ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံႏွင့္
ယင္းကံတို႔၏ အက်ဳိး ၊ ဤေလာကႏွင့္ တမလြန္ေလာကကို ယံုၾကည္ရမည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္ ။ ။
“ သမၼာဒိ႒ိ(အျမင္မွန္) ၁၀ ခ်က္ ”
ထို႔ျပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တေယာက္သည္ အျမင္မွန္ဆယ္ခ်က္ (ဒသ၀တၳဳက သမၼာဒိ႒ိ) ကိုလည္း လက္ခံ
ယံုၾကည္ရေပဦးမည္ ။ အျမင္မွန္ဆယ္ခ်က္သည္ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္၏--
(၁) အလွဴဒါနျပဳလွ်င္ ေကာင္းက်ဳိးကို ခံစားရ၏ဟု ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၂) ပူေဇာ္မႈ၏ အက်ဳိးရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၃) လက္ေဆာင္ ေပးကမ္း ပူေဇာ္မႈ (ပေဟဏက သကၠာရ)၏ အက်ဳိးရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၄) ကုသိုလ္ကံ အကုသုိလ္ကံတို႔၏ ေကာင္းက်ဳိး,ဆိုးက်ဳိး,
အက်ဳးိရင္း အက်ဳိးဆက္ရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၅) မိခင္အေပၚ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးျခင္း၏ ေကာင္းက်ဳိးႏွင့္ ျပစ္မွားျခင္း၏ ဆိုးက်ဳိးရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၆) ဖခင္အေပၚ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးျခင္း၏ ေကာင္းက်ဳိးႏွင့္ ျပစ္မွားျခင္း၏ ဆိုးက်ဳိးရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၇) လူတို႔ မျမင္ႏိုင္သည့္ ငရဲ, ျပိတၱာ, နတ,္ သိၾကား, ျဗဟၼာဟူေသာ (ၾသပပါတိက) သတၱ၀ါတို႔ရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၈) ဤမ်က္ေမွာက္ေလာကရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၉) ေသျပီးေနာက္ ေနာက္ဘ၀ တမလြန္ေလာကရွိေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
(၁၀) ဤေလာက၌ ျငိမ္သက္ေကာင္းမြန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကေသာ သမဏ ျဗဟၼဏတို႔ ရွိၾကေၾကာင္း ၊
ယင္းတို႔က ဤေလာက တမလြန္ေလာကကို ကိုယ္တိုင္သိျမင္၍ လူအမ်ားကို ျပန္လည္ ေဟာျပၾကေၾကာင္း ယံုၾကည္ျခင္း ။
ဤအခ်က္(၁၀)ခ်က္တို႔ကို ယံုၾကည္ျခင္းသည္ မွန္ကန္ေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ပင္ျဖစ္သည္ သို႔ျဖစ္၍...... ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တေယာက္သည္ ေဖၚျပပါ ရတနာသံုးတန္ ကံ-ကံ၏ အက်ဳိးစေသာ အခ်က္တို႔ကို သံသယကင္းစြာ
ယံုၾကည္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ။
“ ေမတၱာပို႔ႏွင့္ ဆုေတာင္း ”
(၁) ဥဒၶံ ယာ၀ဘ၀ဂၢါစ အေဓါ ယာ၀အ၀ီစိေတာ ၊ သမႏၱာ စကၠ၀ါေဠသု ေယသတၱာ ပထ၀ီစရာ ။
(၂) ဥဒၶံ ယာ၀ဘ၀ဂၢါစ အေဓါ ယာ၀အ၀ီစိေတာ ၊ သမႏၱာ စကၠ၀ါေဠသု ေယသတၱာ ဥဒေကစရာ ။
(၃) ဥဒၶံ ယာ၀ဘ၀ဂၢါစ အေဓါ ယာ၀အ၀ီစိေတာ ၊ သမႏၱာ စကၠ၀ါေဠသု ေယသတၱာ အာကာေသစရာ ။
ဥဒၶံ = အထက္သို႔ ၊
ယာ၀ဘ၀ဂၢါစ = ဘ၀ဂ္တိုင္ေအာင္ ၊
အေဓါ = ေအာက္မွ ၊
ယာ၀အ၀ီစိေတာ = အ၀ီစိတိုင္ေအာင္္ ၊
သမႏၱာ = ထက္၀န္းက်င္၌ ေနကုန္ေသာ ၊
စကၠ၀ါေဠသု = တေသာင္းေသာ စၾကာ၀ဠာတိုက္၌ ၊
၀သႏၱာ = ေနၾကကုန္ေသာ ၊
ေယသတၱာ = အၾကင္သတၱာ၀ါတို႔သည္ ၊
ပထ၀ီစရာ = ေျမ၌က်က္စားကုန္၏ ၊
ေတသတၱာ = ထိုသတၱာ၀ါတို႔သည္ ၊
အ ဗ်ာပဇၨာ = ေၾကာင့္ၾကျခင္း မရိွၾကကုန္ ၊
ေဟာႏၱဳ= ျဖစ္ၾကပါေစကုန္သတည္း ၊
နိေ၀ရာစ = ရန္မရွိၾကကုန္သည္လည္း ၊
ေဟာႏၱဳ= ျဖစ္ၾကပါေစကုန္သတည္း ၊
နိဒုကၡာစ = ဆင္းရဲျခင္း မရွိၾကကုန္သည္လည္း ၊
ေဟာႏၱဳ= ျဖစ္ၾကပါေစကုန္သတည္း ၊
အနဳပဒၵ၀ါ = ေဘးဥပဒ္ မရွိၾကကုန္သည္လည္း ၊
ေဟာႏၱဳ= ျဖစ္ၾကပါေစကုန္သတည္း ၊
(၂) ( --- ) ဥဒေကစရာ = ေရ၌က်က္စားကုန္၏ ၊ ( --- ) ။ ။
(၃) ( --- ) အာကာေသစရာ = ေကာင္းကင္၌ က်က္းစားၾကကုန္၏ ၊ ( --- ) ။ ။
(၄) ယံ ပတၱံ ကုသလံ တႆ အာနဳဘာေ၀န ပါဏိေနာ ၊ သေဗၺ သဒၶမၼရာဇႆ ဉတြာ ဓမၼံ သုခါ၀ဟံ ။
ယံ ကုသလံ = အၾကင္ကုသိုလ္ကို ၊
ပတၱံ = ရျပီး ၊
တႆ = ထိုကုသိုလ္၏ ၊
အာနဳဘာေ၀န = အာနဳေဘာင္ေတာ္အားျဖင့္ ၊
သေဗၺ = ခပ္သိမ္းကုန္ေသာ ၊
ပါဏိေနာ = သတၱ၀ါတို႔သည္ ၊
သဒၶမၼရာဇႆ = တရားမင္း ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ၊
သုခါ၀ဟံ = နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာသို႔ ပို႔ေဆာင္တတ္ေသာ ၊
ဓမၼံ = တရားေတာ္ကို ၊
ဉတြာ = သိျမင္ကုန္သည္ျဖစ္၍ ။ ။
(၅) ပါပုဏႏၱဳ ၀ိသုဒၶါယ သုခါယ ပဋိပတၱိယာ ၊ အေသာက မနဳပါယာသ နိဗၺာန သုခ မုတၱမံ ။
၀ိသုဒၶါယ= စင္ၾကယ္ေသာ ၊
သုခါယ= ခ်မ္းသာေသာ ၊
ပဋိပတၱိယာ= ပရိတ္ေမတၱာ ဘာ၀နာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းေသာ အက်င့္ျမတ္ျဖင့္ ၊
အေသာကံ= စိုးရိမ္ျခင္း အလ်ဥ္းမရွိထေသာ ၊
အနဳပါယာသံ= ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္တို႔မွ ကင္းေ၀းစြာထေသာ ၊
သုခံ= ခ်မ္းသာေသာ ၊
ဥတၱမံ= ျမတ္လွစြာေသာ ၊
နိဗၺာနံ= နိဗၺာန္ေရႊျပည္ ျမတ္႒ာနီသို႔ ၊
ပါပုဏႏၱဳ= ေရာက္ၾကပါေစကုန္သတည္း ။ ။
(၆) စိရံ တိ႒တု သဒၶေမာ ဓေမၼ ေဟာႏၱဳ သဂါရ၀ါ ၊ သေဗၺပိ သတၱာ ကာေလန သမၼာ ေဒေ၀ါ ပ၀ႆတု ။
သဒၶေမာ= သုတၱန္တပိဋကတ္ ၊ ၀ိနိယပိဋကတ္ ၊ အဘိဓမၼာပိဋကတ္ဟူေသာ ပရိယတၱိ သဒၶမသည္ ။
စိရံ= ၾကာျမင့္စြာ ၊
တိ႒တု= တည္တ့ံ၍ ေနပါေစကုန္သတည္း ၊
သေဗၺပိ= အလံုးစုံလည္းျဖစ္ကုန္ေသာ ၊
သတၱာ= သတၱ၀ါ အေပါင္းတို႔သည္ ၊
ဓေမၼ= တရားေတာ္၌ ၊
သဂါရ၀ါ= ရိုေသေလးျမတ္ျခင္း ရွိကုန္သည္ ၊
ေဟာႏၱဳ= ျဖစ္ၾကပါေစကုန္သတည္း ၊
ကာေလန= ရြာသင့္ေသာ အခ်ိန္ အခါ၌ ၊
ေဒေ၀ါ= မိုးသည္ ၊
သမၼာ= ေကာင္းမြန္ မွန္ကန္စြာ ၊
ပ၀ႆတု= ျမိဳ႕ျပျပည္ရြာ ၀ေျပာသာေအာင္ ရြာပါေစသတည္း ၊
(၇) ယထာ ရကၡႎ သုေပါရာဏာ သုရာဇာေနာ တေထ၀ိမံ ၊ ရာဇာ ရကၡတု ဓေမၼန အတၱေနာ၀ ပဇံ ပဇံ ။
သုေပါရာဏာ = ေရွး၌ျဖစ္ကုန္ေသာ ၊
သုရာဇာေနာ = မင္းေကာင္းမင္းျမတ္တို႔သည္ ၊
ပဇ ံ= တိုင္းသူျပည္သား ရွင္ လူအေပါင္းကို ၊
ရကၡႎသုယထာ = ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္ဘိသကဲ့သုိ႔ ၊
တေထ၀ = ထို႔အတူသာလွ်င္ ၊
ရာဇာ = ျပည့္ရွင္မင္းၾကီးသည္ ၊
ဣဒံပဇံ = ယခုထင္ရွား တိုင္းသားျပည္သူ လူအမ်ားကို ၊
အတၱေနာ ဣ၀ = မိမိ၏ ရင္၀ယ္ျဖစ္ျငား ေမြးသည့္သားကဲ့သု႔ိ ၊
ဓေမၼန = မင္းက်င့္ဆယ္တန္ တရားမွန္ျဖင့္ ၊
ရကၡတု = ေစာင့္ေရွာက္ပါေစကုန္သတည္း ။ ။
No comments:
Post a Comment
စိတ္ထဲရွိတာတစ္ခုခုေရးခဲ့ေပါ့